СІЗДІ АЛЛАҒА СҮЙІКТІ ЕТЕТІН 10 ӘДЕП
⠀
1. Мұсылман бауырыңды көргенде оған: «Ассаламуъалейкум» немесе «Ассаламуъалейкум уа рахматуллаһи уа баракатуһ» деп сәлем бер.
Бұл сөз «Сізге Алланың есендігі, амандығы мен бейбітшілігі болсын!» деген керемет әдемі тілекті қамтиды.
Ал егер ол сенен бұрын амандасып қойса, оған:
«Уағалейкум ассалам уа рахматуллаһи уа баракатуһ» деп сен де көркем түрде жауап қайтар. Мағынасы: «Сізге де Алланың есендігі мен сәлемі, бейбітшілігі болсын!»
⠀
2. Егер бір жерге (біреудің үйіне) кіргің келсе, алдымен есікті тоқылдатып, даусыңды шығарып, үй иесінің рұқсатын алып кір. Біреудің үйіне рұқсатсыз кіру – әдепсіздіктің белгісі.
⠀
3. Тамақ, су, т.б кез келген асты ішер алдында «Бисмилләһ» деп Алланың атын аузыңа ал. Тамақты оң қолыңмен же және өз алдыңнан жеуге дағдылан. Ыдыста тамақ қалдырмай, тамақты бітіріп ішу және болған соң қолды жалау – ысыраптан сақтайды әрі бұл Пайғамбарымыз ﷺ көрсеткен ізгі әдеп екенін ұмытпа. Тамақтанып болған соң «Әлхамдулилләһ» деп тамақ беріп, қарныңды тойдырған Аллаға мақтау айт.
⠀
4. Тек жақсы сөз сөйле әрі даусыңды қатты шығарма. Адамдармен қатқыл сөйлеспе. Егер біреу саған қарап әңгіме айтып тұрса, оның сөзін бөлме, соңына дейін тыңда. Әсіресе, үлкендердің сөзін бөлу, алдына түсіп, сөз айту – көргенсіздіктің белгісі.
⠀
5. Егер ұйқыға жатар болсаң, онда дәретпен ұйықтауға тырыс. Оң жақ бүйіріңе қарап жат және «Аятул Курсиді» оқуды әдетке айналдыр. Екі алақаныңды жайып, оған «Ықылас», «Фәлақ», «Нас» сүрелерін оқы. Кейін екі алақаныңа ақырын ғана үрле де, сол қолдарыңмен денеңнің барлық бөлігін сипалап шық. Осылай 3 рет жаса. Бұл жатар алдында «дем салу» деп аталады.
⠀
6. Түшкірген кезде бетіңді қолыңмен не киіміңмен көлегейлеп жап және «Әлхамдулилләһ» деп Аллаға мақтау айт. Егер біреу «ЯрхамукаАллаh» «Алла сені рахмет етсiн» деп жауап берсе, оған: “Йаһдикумул-лаһу уә юслиху бәләкум (Алла Тағала сендердi де тура жолға бастап, iстерiңдi оңғарсын) – деп жауап бер.
⠀
7. Есінегің келсе, даусыңды қатты шығарма және аузыңды қолыңмен басып есіне.
⠀
8. Егер бір жиынға келсең, көпшілікке даусыңды шығарып (олар еститіндей) сәлем бер. Және адамдардың шетіне келіп жайғас. Өзгелерді аттап, мазаларын алма, олардың рұқсатынсыз араларына отырма. Әрі отырған адамдарды орындарынан қозғама.
«Субхәнака Аллаhумма уә бихамдика, әшhәду әллә иләhа иллә әнта, астағфирука уә әтубу иләйк»
"Алла Сен Пәксің әрі Саған мақтау-мадақтар болсын. Сенен басқа құлшылық етуге лайықты Құдай жоқ. Мен Сенен күнә, қателіктерім үшін кешірім сұраймын және тәубе етемін"
деген жиында айтылатын сөзді айт.
⠀
9. Жолда келе жатсаң әдептерді сақта. Жан-жағыңа алақтап қарай берме. Адамдардың сәлеміне жауап бер және ешкімге зияныңды тигізбе.
⠀
10. Өзіңе үйлесетін жарасымды киім ки және ең жақсы киім ақ түсті киім екенін ұмытпа. Киімді оң жағынан бастап киіп, сол жақтан шеш.
⠀
#асыларна #әдеп #көркемәдептер #сауап #өмір
